NİZAMETTİN KAYRAL: 2008

AĞACIN BİR YIL SONRAKİ DURUMU

MARMARA EREĞLİSİ YİĞEN 1 SİTESİNDEKİ EVİMİN ARKA BOŞLUĞUNA DİKİLMİŞ KOMŞU ARMAĞANI KARADUTUMA GÖZÜ GİBİ BAKAN KOMŞU KIZI DİKİLDİĞİ YIL AİLECE BİR KAÇ MEYVESİNİ YEDİLER.
*********************************************************************************

SEÇKİN BİR YAZ ARMUTUN DA KÖKLENDİRİLMİŞ DALCIK
*************************************************************

KARADUT DALLARINDA SAKSI,BOYA KOVASI VE SU ŞİŞELERİNDE KÖKLENDİRİLEN DALCIKLAR.SONBAHARDA TOPRAĞI İLE ÇIKARILAN DALCIKLAR YERLERİNE DİKİLEBİLECEĞİ GİBİ,SAKSILARDA BALKONLARA KONUP BİRKAÇ YIL MEYVESİ YENDİKTEN VE BOYLANDIKTAN SONRA DA YERLERİNE DİKİLİR.
************************************************************************

KOVANIN KENARI KIRILMIŞ.KÖKLENDİRİLECEK DAL KAZIĞA BAĞLANMIŞ.

BEŞ LİTRELİK BOŞ PLASTİK SU ŞİŞELERİNDE KÖKLENDİRİLMİŞ DUTLAR.
**********************************************************************

BETON BİRBÜZ İÇİNDE KÖKLENDİRİLMİŞ,KAZA İLE BÜZ YERE DÜŞÜNCE ELDE KALAN KÖKLÜ DAL.
*************************************************************

BAHÇE DUVARI ÜZERİNDE KÖKLENDİRİLMİŞ KARADENİZ KOKULU SİYAH ÜZÜM.
********************************************************************************

SU KOVASI VEYA BÜYÜK BİR SAKSININ İÇİNE KIVRILARAK SOKULMUŞ BİR KARADUT DALI.SAĞDAN GİRMİŞ,SOLDAN UCU BİR ÇITAYA BAĞLANMIŞ.
****************************************************************************

BOŞ PEYNİR TENEKESİNDE KÖKLENDİRİLMİŞ.DİKİM İÇİN AĞAÇTAN AYRILIYOR.
SOLDA 2-3 GÖZLÜ DALCIK.
*************************************************************************

BOYA VE ZEYTİNYAĞI KUTULARINDAKÖKLENDİRİLMİŞ KARADUT
************************************************************************

KIZILCIK GÖVDESİNDENÇIKMIŞ BİR DALCIĞI KÖKLENDİRME

**************************************************************************

SOLDA VE EN ALTTA,ATILMIŞ TUVALET REZARVUARINDA KÖKLENDİRİLMİŞ.
******************************************************************************

COLA VE SU ŞİŞELERİNDE KÖKLENDİRME ÇOK PRATİK.DALCIK ŞİŞENİN AĞIZINDAN,DAHA ÖNCE ALTI KESİLEN ŞİŞEYE SOKULUP,TPRKLA DOLDURULUP ARADA SIRADA SU VERİLDİMİ %10 GARANTİ FİDAN OLUR......

*****************************************************************************

Giriş
Benim de en çok sevdiğim meyvelerin başında karadut,çok beğendiğim şiirler içinde de Bedri Rahmi’nin Karadut’u gelir.
Bendeniz,kara dutu yalnız yaz sıcaklarında ruhu ve bedeni serinleten,lezzet ve rahiasıyla gönüle ferahlık,ağza tat ve haz veren meyvesi kadar Bedri Rahmi Eyüpoğlu’nun,sevgili karısına ithafen yazdığı karadut şiiri ilede çok severim.
Nedeni ise,(TÜRK HALK EDEBİYATINDA ARI VE BAL) ismi ile hazırlamaya çalıştığım kitaba koymak için;arı ve bal ile ilgili basılmış yazılar ararken rastladığım şiirinde petek ile balı bir satırda kullanma ustalığı ile,kendisini peteğe, eşini içindeki bala benzetişi ile düşünür duygulanırım.
Bazen sağlıklı iyi günlerimde ve güzel havalarda ise bu şiir bana,tarımsal çalışmalarda güneş altında ciltleri yanan,arı oğulları gibi uçuşurcasına çalışan,pamuk toplayan.pancar patates söken her yaşta köy kızlarımızda,açık arazide staj devresini geçiren tarımsal okullar öğrencilerini,aşı yapan,ağaçları birer tabip titizliği ile inceleyen,başlarındaki mantarlı şapkalarına rağmen yüzleri kolları karadut rengini almış ziraat mühendisi ve teknisyeni ,mutlu açık havada huzurlu çalışan meslektaşları da düşünürüm.
BİRDE NİÇİN
Karadutu birde niçin severim bilir misiniz?Onun iri koyu yeşil,sık yapraklı gürbüz dallarıyla yaz sıcaklarında dibinde ve çevresinde yarattığı koyu gölgesini…
Türkiye’nin en büyük yayıncılarından olup,on defa kitabımı basıp satan,
İstanbul Ankara Caddesindeki İnkılap Kitapevi sahibi,rahmetli Serkiz Beyin bana armağan ettiği,
Mustafa Nihat Özün’ün Osmanlıca-Türkçe sözlüğünde,
Mutlu bir talih ve tesadüfle rastladığım ve anımsadığım;dallarıyla bütün cenneti gölgeleyen,hayır,himmet,hasenet,rahatlık ve esenlik veren TUBA AĞACINA BENZETTİĞİM ve gölgesinden yaralanmak için dalları arasına hamak,torunlar için salıncak kurduğumuz yazlığımızdaki,doğduğumuz yer Tokat’tan rahmetli kayınbiraderim Ünal DİKER’den gelen,30 yaşındaki kara dutumu ve ondan HAVAİ DALDIRMA METODU ile köklendirdiğim;huzur evi balkonunda saksılarda öpücüklerle büyütüp akrabalarımın bahçesine diktiğim ve aynı yıl meyvelerini yemeye başladığım 7+13=20 adet karadut fidancıklarımı anımsattığı için.
KARADUTDA HAVAİ DALDIRMA NEDİR NASIL YAPILIR?
Aşılı,kaliteli meyve veren herhangi bir ağacın dalını ağacından ayırmadan toprak içine alarak onun ağacın dalındayken köklenmesini sağlamak,köklendikten sonrada o dalı toprak doldurulmuş kabın giriş yerinden keserek ağaçtan ayırmaktır.
Böyle anacından ayrılmış köklenmiş fidancığı,ağaçların yapraklarını döktüğü Kasım-Mart arası kabından toprağı ile çıkarıp,bahçedeki yerine dikmek veya daha güzel,zarif ve daha büyüyecek bir saksıya yine toprağı ile yerleştirilerek bahçenizin bir köşesine veya balkonunuza,terasınıza bırakıp suyunu ve gübresini vererek diktiğiniz ve hatta daldırma işini yaptığınız günlerden sonra vereceği meyveyi hemen afiyetle yemeye ve sevdiklerinize yedirmeye başlıya bilirsiniz.

TOPRAK VE AĞACIN DALI NASIL BİR KABA KONULABİLİR?
a)3-5-10 Lt’lik güzel ve zarif saksılar almak.
b)5 ile 10 Lt’lik plastik boya veya yoğurt kovaları kullanmak.
c)Aynı hacimlerde yağ,bal,peynir vs..tenekeleri değerlendirmek.
d)2.5-5-10 Lt’lik su,kola,şurup vs.. plastik şişelerini değerlendirmek.
e)Boş tahta sandık,arı kovanı ve benzerleri.
f)Toprak,çimento,plastik 20-25 cm çapında büz ve borular.
e)Boş bidonlar ve buna benzer kablar kullanılabilir.
Muhakkak ki bu amaç için özel olarak yapılmış açılır kapanır saksılarda sağlanabilir mümkünse.
AĞACIN DALININ KABA YERLEŞTİRİLMESİ
Dalcığın durumuna,uzunluğuna,kısalığına,aşağı sarkmış veya yukarı dikine yada yana doğru uzanmış olmasına göre kendi inisiyatifinizi bilgi görüş ve becerinizi mantık ve muhakemenizi kullanarak benim anlatmaya çalıştıklarımdan daha iyisini ve güzelini yapacağınızdan şüphe etmiyorum.
Dalın duruşuna göre:
1- Ağzı açık dibi delik olan kovanın,üst kenarından dala yay gibi bir kavis vererek dalı kovanın,kabın,saksının içine uç kısmı 15-30-50 cm toprağın üstünde kalacak şekilde yerleştirilir.
2- Dalcık,kabın dibinden açılan bir delikten yukarı çıkarılarak toprak doldurulabilir.
3- Saksının alt yanından açılan bir delikten de sokulup dal yukarı çıkarılabilir.
Burada önemli olan topraklı saksının,düşmemesi için bağlamak,altına destek verip gerekli tedbirleri almaktır.
Bu Konuyla ilgili internette geniş bir bilgi bulunabileceği gibi İl ve İlçe Tarım Müdürlükleri ile Üniversitelerin Ziraat fakültelerinde ki öğretim üyelerinden de öğrenilebilir.Örneğin;Tokat’ımızda yalnız ismi ile değil verimli ve faydalı çalışmaları ile iftihar ettiğimiz Gazi Osman Paşa Üniversitemiz Ziraat Fakültesi Öğretim Üyelerinin de karadut üretimi ile internette açıklamaları vardır.
Tokat’ta yanı başımızdaki üniversitemiz öğretim üyelerinden sayın Prof. Dr. Yaşar AKÇA,Dr. Mustafa ÖZGEN ile Doç. Dr.Şenay ÖZGEN hanımefendinin Avrupa Birliği tarafından desteklenen karadut yetiştiriciliği eğitim ve uygulaması çerçevesinde Tokat hudutlarını da aşarak çevre il ve ilçelerde karadut yetiştiriciliği hakkında toplantılar düzenlenmektedir.
En kıymetli değerler,Tokatlı hemşerilerimizin yanında ayağındadır.İleride çok büyük kazançlar sağlama olanağı yaratacak olan bu projelerden değerli hemşerilerimiz de,İl ve İlçe Tarım Müdürlükleri ile yanı başlarındaki Ziraat Fakültesine başvurabilirler.
Dimes Gıda Sanayi’nin Kazova Vasfi DİREN Tarım İşletmesi Müdürlüğü’ndeki Ziraat Mühendislerinin de önümüzdeki 959 yılında bu konuda,kara dut üreticilerinin ağaçlarından hem meyve ve hem de kara dut fidanı üretip kazançlarını ikiye katlayacakları bir ağaçtan iki tür meyve alarak kazançlarını artırma yollarını pratik olarak göstererek Tokat’lı üreticilere yardımcı olmayı planladıkları haberlerini alıyoruz.
Bu konudaki anı ve düşüncelerimizi yazmaya devam edeceğiz.

Saygılarımla,
Nizamettin KAYRAL